Het dienblad van Jozef
Dit houten dienblad werd door Jozef David (Jopie) Beem in 1941 gemaakt als proefwerk op de ambachtsschool, een middelbare school waar je een opleiding voor een specifiek ambacht kon volgen. Hij gaf het als huwelijkscadeau aan Geertje Gebert, toen zij op 6 mei 1942 trouwde. Geertje werkte in het Joodse Weeshuis aan de Roodenburgerstraat in Leiden, waar Jopie woonde. Ondanks het verbod op omgang tussen Joden en niet-Joden, kwam Jopie met twee andere weesjongens naar de bruiloft. Bij het feliciteren zei hij tegen Geertje: ‘Wees maar niet bang, we hebben onze hand op de ster gehouden’.
Jozef David Beem
Rotterdam, 4 juli 1926 – Sobibor, 26 maart 1943
Bereikte de leeftijd van 16 jaar
Jozef David Beem (rechts) met zijn broer David Jozef Beem, circa 1938. Fotograaf onbekend. Collectie JCK.
Jozef David Beem werd op 4 juli 1926 in Rotterdam geboren. Hij was de jongste van het gezin en had een broer, David, en twee zussen, Hermina en Juliana.
Zijn moeder Rosa had psychische problemen en was in 1930 opgenomen in het Apeldoornsche Bosch, een Joodse psychiatrische instelling De kinderen woonden daarom in het Joods Weeshuis in Leiden, waar hun vader Simon hen elke zondag bezocht. Jopie ging naar de ambachtsschool.
Deportatie
Op 17 maart 1943 werd het Joods Weeshuis ontruimd en alle aanwezige kinderen, onder wie Jopie, werden naar Westerbork overgebracht. Op 23 maart 1943 werd hij gedeporteerd naar Sobibor samen met 1249 anderen. Niemand overleefde, Jopie werd er direct na aankomst vermoord.
Zijn broer, zussen en beide ouders werden ook in de kampen vermoord.
Joods Weeshuis in Leiden, circa 1938. Fotograaf onbekend. Collectie JCK.
Joods Weeshuis Leiden
Op Roodenburgerstraat 1 in Leiden staat het voormalig Joods Weeshuis, dat officieel ‘Centraal Israëlitisch Kinder- en Doorgangshuis Machseh Lajesoumim’ heette. Het tehuis was niet alleen voor weeskinderen, er zaten ook kinderen van wie de ouders niet voor het kind konden zorgen. Van alle begeleiders en kinderen die bij de ontruiming gedeporteerd werden, overleefden er twee de concentratie- en vernietigingskampen. Meer informatie over het weeshuis is te vinden op www.herdenkingleiden.nl/weeshuis.
